Γράφει ο Γιώργος Δεληκώστας, Mentor/L&B Coach
Η ανθεκτικότητα δεν είναι προνόμιο των λίγων· είναι ικανότητα που όλοι διαθέτουμε, αλλά συχνά δεν τη συνειδητοποιούμε. Δεν σημαίνει να μη νιώθουμε ή να μη δυσκολευόμαστε — σημαίνει να μπορούμε να στεκόμαστε μέσα στη δυσκολία χωρίς να χάνουμε τον εαυτό μας. Κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε μια ανατροπή, ένα απρόοπτο ή μια απώλεια, η ζωή μάς καλεί να ενεργοποιήσουμε αυτή την εσωτερική δύναμη. Να θυμηθούμε πως, παρότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα, μπορούμε να επιλέξουμε πώς θα σταθούμε. Αυτή η επιλογή είναι η αρχή της ανθεκτικότητας: μια καθημερινή πράξη αυτοπαρατήρησης, νοητικής διαύγειας και εμπιστοσύνης στη ροή της ζωής.
Αποδοχή της πραγματικότητας όπως είναι
Η ανθεκτικότητα ξεκινά τη στιγμή που σταματάμε να παλεύουμε με την πραγματικότητα. Όσο περισσότερο αντιστεκόμαστε σε αυτό που συμβαίνει, τόσο περισσότερο εξαντλούμαστε. Η αποδοχή δεν σημαίνει παραίτηση· σημαίνει αναγνώριση. Όταν λέμε «αυτό είναι που ζω τώρα», απελευθερώνουμε ενέργεια που αλλιώς θα χανόταν σε άρνηση και θυμό. Η αποδοχή μάς επιτρέπει να δούμε καθαρά τις επιλογές που έχουμε, όχι αυτές που θα θέλαμε να έχουμε. Και αυτό είναι το πρώτο βήμα της ανθεκτικότητας: να σταθούμε εκεί που είμαστε, χωρίς ενοχή και χωρίς πανικό. Μέσα στην αποδοχή αρχίζει να γεννιέται η δύναμη — γιατί το βλέμμα μας στρέφεται από το «γιατί συμβαίνει» στο «τι μπορώ να κάνω τώρα». Αυτό το πέρασμα από την αντίσταση στη συνειδητή αναγνώριση είναι η ρίζα κάθε εσωτερικής σταθερότητας.
Όταν αρχίζεις να αποδέχεσαι τα πράγματα όπως είναι, κάτι μέσα σου ησυχάζει. Η ενέργεια που πριν ξοδευόταν στην αντίσταση, επιστρέφει στον πυρήνα σου. Εκεί εμφανίζεται μια νέα ανάγκη — όχι να αλλάξεις τα πάντα, αλλά να βρεις ρυθμό. Γιατί η ανθεκτικότητα δεν στηρίζεται μόνο στη σκέψη ή στη βούληση· στηρίζεται στην εσωτερική σου αρμονία. Κι αυτή καλλιεργείται μέσα από τη φροντίδα του ρυθμού σου — του τρόπου που ζεις, αναπνέεις, ξεκουράζεσαι και επανέρχεσαι.
Φροντίδα του εσωτερικού ρυθμού
Η ανθεκτικότητα δεν είναι μόνο πνευματική ή ψυχική δύναμη· είναι και ρυθμός. Όπως η φύση έχει εποχές, έτσι κι εμείς έχουμε στιγμές έντασης και ηρεμίας, δράσης και ανάπαυσης. Όταν αγνοούμε αυτόν τον εσωτερικό κύκλο, εξαντλούμαστε· όταν τον ακούμε, αναγεννιόμαστε. Η φροντίδα του ρυθμού σημαίνει να δίνεις στον εαυτό σου χώρο να αναπνεύσει — να επιτρέπεις μικρές παύσεις μέσα στην ημέρα, χωρίς ενοχή.
Μια σύντομη βόλτα, λίγα λεπτά σιωπής, μια συνειδητή αναπνοή αρκούν για να επανέλθει η εσωτερική σου ισορροπία. Δεν είναι πολυτέλεια· είναι προϋπόθεση ανθεκτικότητας.
Όταν το σώμα και ο νους κινούνται σε διαφορετικούς ρυθμούς, η ενέργεια σκορπίζει· όταν συγχρονίζονται, γεννιέται η δύναμη. Κι αυτή η δύναμη δεν έρχεται με προσπάθεια — έρχεται με παρουσία.
Όταν αρχίσεις να ακούς τον ρυθμό σου, κάτι αλλάζει και στον τρόπο που βλέπεις τις δυσκολίες.
Δεν τις αντιμετωπίζεις πια σαν εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσεις, αλλά σαν κύματα που χρειάζεται να περάσεις με επίγνωση. Κάθε κύμα έχει το δικό του νόημα — κι αν σταθείς αρκετά ήσυχος, μπορείς να το ακούσεις. Η ανθεκτικότητα τότε αποκτά νέο βάθος: δεν είναι απλώς επιβίωση· είναι κατανόηση. Κι εκεί ξεκινά το επόμενο βήμα — να μάθεις να δίνεις νέο νόημα σε ό,τι σε δυσκολεύει.
Επανανοηματοδότηση των δυσκολιών
Κάθε δυσκολία κρύβει μέσα της ένα μήνυμα· μια πρόσκληση να δεις κάτι αλλιώς. Όταν συμβαίνει κάτι που σε πονά, ο νους συνήθως σπεύδει να το ερμηνεύσει ως τιμωρία ή αποτυχία. Όμως, αν σταθείς λίγο πιο ήσυχα, μπορείς να διακρίνεις ότι μέσα στο δυσάρεστο υπάρχει γνώση.
Η επανανοηματοδότηση δεν αλλάζει το γεγονός· αλλάζει τη θέση σου απέναντί του. Από το «γιατί σε μένα;» περνάς στο «τι θέλει να μου δείξει αυτό;».
Αυτό το μικρό νοητικό άλμα μετατρέπει το βάρος σε μάθημα και τον πόνο σε καθοδήγηση. Η ανθεκτικότητα δεν γεννιέται από την απουσία των δυσκολιών, αλλά από τη σοφία που αφήνουν πίσω τους. Κάθε φορά που αλλάζεις το νόημα, αλλάζει και η εμπειρία — γιατί η ζωή δεν σου ζητά να την ελέγξεις· σου ζητά να τη νοήσεις. Και μέσα σε αυτή τη νέα νοηματοδότηση, αρχίζεις να βλέπεις τη δύναμη όχι ως αντίσταση, αλλά ως κατανόηση.
Η ανθεκτικότητα, στην ουσία της, είναι μια νοητική πράξη που γίνεται πνευματική εμπειρία.
Ξεκινά από τη σκέψη — από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα γεγονότα, που δίνουμε νόημα και κατεύθυνση. Όμως δεν ολοκληρώνεται εκεί· χρειάζεται έναν βαθύτερο άξονα, μια πίστη ότι κάθε κατάσταση μπορεί να υπηρετήσει την εξέλιξή μας.
Η νοητική διαύγεια μάς βοηθά να ερμηνεύουμε σωστά· η πνευματική διάσταση μάς θυμίζει ότι δεν είμαστε μόνο θεατές των γεγονότων, αλλά συμμέτοχοι σε μια πορεία μάθησης. Όταν ο νους και η ψυχή συνεργάζονται, γεννιέται μια ήρεμη βεβαιότητα: ό,τι κι αν συμβεί, μπορώ να σταθώ. Όχι γιατί τα ελέγχω όλα, αλλά γιατί έχω ριζώσει βαθιά μέσα μου την πεποίθηση ότι τίποτα δεν πάει χαμένο. Έτσι η ανθεκτικότητα παύει να είναι απλώς επιβίωση· γίνεται δρόμος συνειδητής παρουσίας και νοήματος.
Η ανθεκτικότητα δεν είναι ένας προορισμός που φτάνεις· είναι μια στάση ζωής που καλλιεργείς κάθε μέρα. Δεν σημαίνει να μένεις αλώβητος, αλλά να επιστρέφεις κάθε φορά λίγο πιο συνειδητός. Όσο περισσότερο αποδέχεσαι, φροντίζεις τον ρυθμό σου και επανανοηματοδοτείς τις δυσκολίες, τόσο λιγότερο σε φοβίζουν οι ανατροπές. Γιατί μαθαίνεις ότι η δύναμη δεν βρίσκεται στην απουσία των δοκιμασιών, αλλά στην παρουσία σου μέσα σε αυτές.
Αν σήμερα θελήσεις να κρατήσεις κάτι, κράτα αυτό: ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω σου, υπάρχει πάντα ένα σταθερό σημείο μέσα σου που δεν καταρρέει.
Είναι εκεί όπου συναντιούνται η σκέψη, η πίστη και η εμπιστοσύνη στη ζωή.
Από εκεί ξεκινά η αληθινή ανθεκτικότητα.
Φράση-Άγκυρα:
«Η ανθεκτικότητα δεν είναι να μην πέφτεις· είναι να σηκώνεσαι κάθε φορά πιο σοφός.»
Αναλογιστείτε σήμερα ποια στιγμή στη ζωή σας, σάς δίδαξε κάτι πολύτιμο μέσα από τη δυσκολία. Γράψτε τη, θυμηθείτε τι σας κράτησε όρθιους — κι επιτρέψτε σε αυτή τη μνήμη να σας οδηγήσει στο επόμενο βήμα.