Γράφει ο Γιώργος Δεληκώστας, Mentor/L&B Coach
Πόσες φορές έχεις πει «θα το κάνω αργότερα» για κάτι μικρό και τελικά έμεινε για ώρες, μέρες ή και εβδομάδες στη λίστα σου; Μπορεί άραγε κάτι που παίρνει 2 λεπτά να μας καθυστερεί για ώρες ή και μέρες; Η αναβλητικότητα δεν έρχεται μόνο με τις μεγάλες αποφάσεις· κρύβεται στις μικρές, καθημερινές αναβολές που σιγά-σιγά συσσωρεύονται και μας κλέβουν χρόνο, ενέργεια και διάθεση. Αν μάθουμε να τις αναγνωρίζουμε και να τις περιορίζουμε, μπορούμε να κερδίσουμε ξανά την αίσθηση ελέγχου στη ζωή μας. Η σημερινή προσέγγιση μάς δείχνει πρακτικά εργαλεία που μπορούμε να εφαρμόσουμε αμέσως.
Το «θα απαντήσω σε λίγο», «θα το τακτοποιήσω αργότερα», «θα στείλω το email μετά» φαίνονται ασήμαντα. Όμως όταν επαναλαμβάνονται, γεμίζουν το μυαλό με δουλειές που βαραίνουν και αποσπούν την προσοχή. Η παγίδα είναι ότι δημιουργούν ψευδαίσθηση ανακούφισης τη στιγμή που τα αναβάλλουμε, αλλά στην πραγματικότητα αυξάνουν το άγχος και μειώνουν την απόδοσή μας. Όσο περισσότερα μαζεύονται, τόσο δυσκολότερο γίνεται να τα αντιμετωπίσουμε.
Και εδώ αρχίζει να φαίνεται ο φαύλος κύκλος: οι μικρές αναβολές τρέφουν την αίσθηση πίεσης, η πίεση οδηγεί σε ακόμη περισσότερες αναβολές, και ο χρόνος κυλά χωρίς να το καταλάβουμε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις εντοπίζουμε έγκαιρα.
Αν κάτι μπορεί να γίνει σε λιγότερο από δύο λεπτά, κάν’ το αμέσως. Αυτός ο κανόνας δεν είναι θεωρητικός· είναι πρακτικός τρόπος να «σβήνεις» μικρές υποχρεώσεις πριν διογκωθούν. Η απάντηση σε ένα σύντομο μήνυμα, το μάζεμα ενός αντικειμένου ή η καταγραφή μιας σημείωσης χρειάζονται λιγότερο χρόνο από ό,τι νομίζουμε — και αποτρέπουν τη συσσώρευση.
Ένας συνεργάτης μου μοιράστηκε ότι, εφαρμόζοντας αυτόν τον κανόνα, η αίσθηση άγχους του μειώθηκε σημαντικά μέσα σε λίγες μέρες. Αντί να κουβαλάει 10 μικρές δουλειές στο κεφάλι του, τις έκλεινε άμεσα. Έτσι, ένιωθε ότι είχε περισσότερο χώρο και καθαρό μυαλό για τα μεγάλα.
Αφού μάθουμε να «σβήνουμε» τα μικρά άμεσα, χρειάζεται κι ένα σύστημα για να οργανώνουμε όσα μένουν.
Η καταγραφή μικρών, άμεσων ενεργειών σε ένα mini checklist βοηθά να βγάζεις γρήγορα από το κεφάλι σου τα «αργότερα». Δεν είναι για μεγάλα έργα, αλλά για τα απλά: τηλεφώνημα, λογαριασμός, υπενθύμιση. Το να τσεκάρεις αυτά τα μικρά βήματα φέρνει αίσθηση ολοκλήρωσης και δημιουργεί θετική ενέργεια για τα μεγαλύτερα.
Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τεράστια ικανοποίηση στο να βάζουν ένα ✔️ δίπλα σε μια μικρή δουλειά που ολοκληρώθηκε. Αυτό λειτουργεί σαν ψυχολογική επιβράβευση και κινητοποιεί για συνέχεια. Το checklist είναι σαν έναν μικρό προσωπικό «σύμμαχο» που σου θυμίζει ότι προχωράς, ακόμη κι όταν οι δουλειές φαίνονται πολλές.
Αλλά η οργάνωση από μόνη της δεν αρκεί· χρειάζεται και εστίαση για να μείνουμε στη δράση.
Οι συνεχείς αναβολές συχνά οφείλονται στη διάσπαση προσοχής. Οργάνωσε τη μέρα σου με μικρά παράθυρα εστίασης 20–30 λεπτών, όπου κάνεις μόνο ένα πράγμα. Αυτή η μέθοδος μειώνει τις πιθανότητες να λες «θα το κάνω μετά» και σε βοηθά να προχωράς βήμα-βήμα σε ό,τι είναι σημαντικό.
Για παράδειγμα, κάποιος που μελετούσε για εξετάσεις βίωνε συνεχώς την αναβολή. Όταν όμως άρχισε να χρησιμοποιεί παράθυρα εστίασης με χρονόμετρο 25 λεπτών, είδε ότι μπορούσε να παραμένει παρών και να ολοκληρώνει κομμάτι-κομμάτι την ύλη του. Η δύναμη δεν είναι στη διάρκεια, αλλά στη συνέπεια.
Και για να λειτουργήσει αυτή η συνέπεια, χρειάζεται στο τέλος της μέρας να κλείνουμε τους ανοιχτούς λογαριασμούς.
Πριν τελειώσεις τη μέρα, αφιέρωσε 10 λεπτά για να κλείσεις όσες μικρές δουλειές μπορείς. Αυτό μειώνει το βάρος που κουβαλάς στην επόμενη μέρα και χτίζει μια αίσθηση συνέπειας. Είναι σαν να «καθαρίζεις το τραπέζι» πριν φύγεις — το μυαλό ξεκουράζεται καλύτερα και ξεκινά φρέσκο.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει να στείλεις το τελευταίο email, να τακτοποιήσεις τον χώρο εργασίας σου, να σημειώσεις μια υπενθύμιση για την επόμενη μέρα. Είναι μικρά βήματα που δημιουργούν αίσθηση ολοκλήρωσης και σε κάνουν να κοιμάσαι πιο ήρεμος.
Κι αν ακόμα σκέφτεσαι να το αφήσεις για μετά, υπάρχει μια ερώτηση που μπορεί να σε ξυπνήσει.
Κάθε φορά που σκέφτεσαι «θα το κάνω αργότερα», ρώτα: «Αν δεν το κάνω τώρα, θα είναι πιο εύκολο μετά;». Στις περισσότερες περιπτώσεις η απάντηση είναι «όχι». Αυτή η απλή ερώτηση λειτουργεί σαν μικρό «σοκ» που σε επαναφέρει στη δράση και σε γλιτώνει από την αναβλητικότητα.
Ένας πελάτης σε coaching μού είχε πει ότι αυτή η ερώτηση άλλαξε τον τρόπο που διαχειριζόταν τα email του. Σταμάτησε να τα αφήνει για «αργότερα» και τα έκλεινε άμεσα, γλιτώνοντας ώρες σωρευμένου άγχους. Είναι μια μικρή υπενθύμιση ότι η δράση τώρα είναι συνήθως η πιο απλή λύση.
Η αναβλητικότητα δεν είναι απλώς κακή συνήθεια· είναι ένας αόρατος μηχανισμός που κλέβει χρόνο, διάθεση και συγκέντρωση. Και δεν σταματά εκεί· οι μικρές αναβολές επηρεάζουν το συναίσθημα, τη σωματική μας ενέργεια, ακόμη και τις σχέσεις μας, γιατί κουβαλάμε μαζί τους το βάρος της υποχρέωσης. Τα μικρά «θα το κάνω αργότερα» μπορούν να γίνουν μεγάλα εμπόδια, αλλά με απλά εργαλεία όπως ο κανόνας των δύο λεπτών, τα μικρά checklist, τα παράθυρα εστίασης και το κλείσιμο δουλειών, μπορείς να ξαναπάρεις τον έλεγχο.
Διάλεξε ένα από αυτά τα εργαλεία και εφάρμοσέ το σήμερα. Το πρώτο σου βήμα μπορεί να είναι το κλειδί για μια μέρα χωρίς βάρος. Γιατί οι μεγάλες αλλαγές δεν έρχονται απότομα· χτίζονται με μικρές, σταθερές συνήθειες που προσθέτουν ελευθερία και ισορροπία στη ζωή σου.